[De laatste jaren stuitte ik regelmatig op het verschijnsel influencer: doorgaans mij volkomen onbekende meisjes die op de social media producten promoten en daarmee talloze volgers ‘beïnvloeden = influencen’… Dat is aan mij niet zo besteed, maar uiteraard ben ik ook beïnvloed door heel veel mensen. In tijden van quarantaine pluk ik dus wat boeken uit mijn boekenkast en bouw een soort a-b-c van mijn geestelijke ‘influencers’]

‘Onrustig is ons hart in ons, totdat het z’n rust vindt in U, o HEER’

Dit woord van de kerkvader Augustinus (354 – 430 A.D.) gaat al een leven lang met me mee. ‘Hoop op God, onrustige ziel van mij…’ staat ook al in Psalm 42. Repos Ailleurs, ‘de rust is elders’ . Dat is toch wel een soort grondlijn in mijn geloofsbeleving.

Het is een hele ervaring om de Belijdenissen van Augustinus (waaruit dat citaat komt) te lezen. Hoewel 16 eeuwen oud, is het een verbijsterend ‘modern’ boek: een soort autobiografie vol zelfanalyse, waarin Augustinus in een soms hallucinerend taalgebruik tot zijn Heer en Schepper spreekt over zijn leven en ziel. ,,Ik was God kwijt en ik was mezelf kwijt, maar ik vond mezelf weer doordat ik God weer vond.” Onderweg met zichzelf wil hij ook de lezer meenemen op de weg naar God. Vroeger – toen ik slimmer was… – heb ik hele lappen in het Latijn moeten lezen, maar nu heb ik de knoestige vertaling van Sizoo gebroederlijk naast de meer literaire vertaling van Wijdeveld staan. Het blijft een fascinerend boek, al kan Augustinus soms wel heel diep in zichzelf wroeten.

Augustinus woonde en werkte (als bisschop) het grootste deel van zijn leven in wat nu Noord-Afrika is, in de nadagen van het West-Romeinse Rijk, een onrustige tijd. Zijn boek Over de stad van God probeert het onderscheid te verwoorden tussen de menselijke staten, die komen en gaan, en het Koninkrijk Gods, dat komt en blijft. Zo heeft hij een enorme invloed op het Christelijk denken uitgeoefend, tot op de dag van vandaag. Hij pakte ook de intense woorden van de apostel Paulus weer op: ‘door Gods genade (in Christus) ben ik wat ik ben / wie ik ben’ (vgl. I Kor. 15: 10) – de diepte daarvan overdenkt hij eindeloos. De Reformatie zal daar weer bij aanhaken.

Wat ik trouwens wel mooi vind anno 2021 is dat Augustinus een Berber was. De oorspronkelijke bewoners van Noord-Afrika, vóór de Arabische verovering. De Berbers hebben nog lang vastgehouden aan hun Christelijk geloof, tot de Islam ook hen opgelegd werd. Ze hebben hun eigen taal en kunnen vaak de Koran niet eens lezen. Er wonen zo’n 300.000 Berbers in Nederland, al noemen we hen meestal Marokkanen. Het kan een eye-opener voor hen zijn te horen dat één van grootste denkers aller tijden één van hun was. Meestal weten ze niet dat ze christelijke roots hebben… In Algerije keren in sommige streken Berbers weer terug tot het Christelijk geloof, waarvan Augustinus zo intens getuigd heeft.